Najčešći faktori rizika, za nastanak arteriosklerotičnih promjena, pored faktora nasleđa su: dijabetes, povišen nivo masti u krvi, pušenje, konzumiranje alkohola - upozoravaju ljekari.
Interventni radiolog Kliničkog centra Crne Gore (KCCG) prof. dr Milan Mijailović, kazao je za „Dan” da akutni moždani udar, nastaje kao posledica prekida protoka krvi kroz arterije koje vaskularizuju, odnosno hrane mozak. Ona ističe da su najčešći razlog trombogene čestice iz srca, koje nastaju zbog poremećenog rada srca - aritmija.
– Njihovim rasijavanjem u cirkulaciju, dolaze i u moždanu cirkulaciju, te dovode do začepljenja krvnih sudova u mozgu i na taj način nastaje akutni moždani udar. Pored srčane aritmije i arteriosklerotične promjene na glavnim krvnim sudovima mozga, karotidnim arterijama, mogu biti uzrok akutnom moždanom udaru. Moždani udar, može nastati i zbog zapaljenja arterija, poremećaja faktora zgrušavanja krvi – ističe Mijailović.
Objašnjava da je glavni problem kod moždanog udara prisustvo tromba u moždanoj arteriji, koji dovodi do prekida cirkulacije. Ako je tromb u karotidnoj arteriji, posledice su nesagledive, jer u tom slučaju polovina mozga je bez cirkulacije, što je najčešće fatalno za pacijenta.
– Moždane ćelije, mogu preživjeti do osam sati bez cirkulacije, odnosno kiseonika i hranljivih materija. Nakon toga nastaje definitivno izumiranje moždanih ćelija, a posljedično tome i prestanak funkcija tog dijela čovječjeg kompjutera, zvanog mozak. Revolucionarna metoda, je ekstrakcija (vađenje), tromba iz moždanih arterija koja se sprovodi posebno dizajniranim mrežicama, retriverima i ta metoda se zove trombektomija. Primenjuje se u periodu od četvrtog do osmog sata od nastanka prvih simptoma moždanog udara. U prvih četiri sata od nastanka, moždanog udara, daje se lijek za razlaganje tromba, ali ako se tom metodom ne postigne željeni efakt, primjenjuje se mehanička trombektomija. Za primjenu mehaničke trombektomije, neophodan je multidisciplinaran stručni tim, koga sačinjavaju: neurolog, interventni neuroradiolog, anesteziolog i neurohirurg – kaže Mijailović.
U KCCG je, kako je kazao, formiran tim za akutni moždani udar, koji radi permanentno 365 dana u godini, 24 sata, što podrazumijeva primjenu metode mehaničke trombektomije.
– Metoda, mehanička trombektomija, podrazumijeva vađenje tromba iz moždane arterije. Izvodi se na sljedeći način: punktira se arterija u preponi, posebnim kateterima se kroz krvne sudove dolazi do tromba u mozgu, a onda specijalno dizajniranom mrežicom-stentom, obuhvata se tromb i izvlači iz moždane arterije, sa ciljem uspostavljanja protoka krvi u mozak – objasnio je Mijailović.
KCCG sa uvođenjem ove metode, formiranjem Centra za moždani udar, uvrstio u red elitnih centara na Balkanu u kome je moguće liječiti pacijente sa akutnim moždanom udarom.
– U narednom periodu, s obzirom na to da je edukacija ljekara, za mehaničku trombektomiju, veoma kompleksna i zahtijeva duži vremenski period, planirana je edukacija i mlađih doktora. Trenutno se edukuje jedan mlađi doktor, a u planu je da se uskoro priključi još jedan. Time će se postići u dužem vremenskom periodu, potpuna stručna pokrivenost u KCCG – zaključuje Mijailović.
D.B.

---

Smanjena smrtnost od moždanog udara
Mijailović poručuje da primjena ove endovaskularne, minimalno invazivne metode, mehaničke trombektomije, kod akutnog moždanog udara, za države u kojima se primjenjuje, ima veliki značaj.
– Na prvom mjestu se smanjuje smrtnost prouzokovana moždanim udarom, zatim se smanjuje invaliditet pacijenata, te mogu nakon liječenja, da nastave normalan i funkcionalan život. Sa socijalnog aspekta, smanjuju se troškovi dugotrajnog oporavka preživjelih pacijenata nakon šloga, emotivna patnja bliskih rođaka, povećava se osjećaj sigurnosti potecijalnih pacijenata, da žive u državi, koja brine o njima, jer im je omogućila najsavremenije liječenje – kaže Mijailović.



”Trombektomija je revolucionarna metoda vađenja tromba iz moždanih arterija koja se sprovodi posebno dizajniranim mrežicama, retriverima